نقد و بررسی فیلم کوتاه پریا | نگاه یک مستندساز به موضوع حساس کودک‌آزاری
رویداد۲۴| مازیار وکیلی: برخلاف بسیاری از آسیب‌های اجتماعی که به عنوان یک پدیده مضر و آسیب زننده میان مردم شناخته شده‌اند، کودک آزاری آنطور که باید و شاید به عنوان یک آسیب اجتماعی میان توده مردم شناخته نشده است. این در حالی است که طبق نظر کارشناسان این حوزه بیشترین تماس با اورژانس اجتماعی به خاطر موضوع کودک آزاری است. مشکل دیگری که در حوزه کودک آزاری وجود دارد، عدم شناخت خانواده‌ها از انواع کودک آزاری است. بسیاری از خانواده‌ها فقط تنبیه شدید جسمانی را مصداق کودک آزاری می‌دانند. این در حالی است که طبق گفته سرپرست امور آسیب دیدگان سازمان بهزیستی حتی غفلت از کودک یکی از مصادیق کودک آزاری به حساب می‌‌‌آید: «اکثریت افراد خشونت را آسیب جسمی می‌دانند و اگر پدری فرزندش را تنبیه سخت بدنی می‌کند آن را آسیب جسمی تلقی می‌کنند، اما پدری که از صبح از منزل بیرون می‌رود و مجبور است به دلیل مسائل اقتصادی فرزند خود را تا شب تنها بگذارد و چند شیفت کار کند را کودک‌آزاری محسوب نمی‌کنند.»
این پیچیدگی‌ها باعث شده که این آسیب مهم اجتماعی علی‌رغم گستردگی و فراوانی آن هنوز به عنوان یک پدیده اجتماعی جدی تلقی نشود. به همین دلیل لازم است که با ساخت فیلم‌ها و سریال‌های مختلف درباره این آسیب اجتماعی درباره آن فرهنگ سازی شود. سینمای ایران از این حیث سینمای فقیری است و پرداختن به موضوعاتی مانند کودک آزاری جز موضوعات مورد علاقه کارگردانان ایرانی به حساب نمی‌آید. به همین خاطر هر فیلمی که به این موضوع بپردازد را می‌توان شایسته بررسی دانست و درباره آن صحبت کرد. پریا یکی از آخرین تجربه‌های سینمای ایران است که در قالب فیلم کوتاه به موضوع کودک آزاری پرداخته است. فیلم کوتاهی که توسط شاهین صمدپور یکی از چهره‌های جنجالی و بسیار مشهور در حوزه مستندسازی ساخته شده است.
درباره کارگردان پریا
شاهین صمدپور متولد سال ۱۳۶۲در تهران است. او که فارغ التحصیل رشته تکنولوژی آموزشی است، کار خود را با مستندسازی در صداوسیما آغاز کرد. مهم‌ترین مستندهایی که شاهین صمدپور در تلویزیون ساخت، یک مجموعه مستند با عنوان شوک بود که این کارگردان در هر قسمت آن به یکی از آسیب‌های اجتماعی می‌پرداخت. مستند شوک بسیار جنجالی و پرطرفدار شد و نام صمدپور را به عنوان یک مستندساز دغدغه‌مند بر سر زبان‌ها انداخت. صمدپور بعدها یک مجموعه مستند دیگر برای شبکه نسیم ساخت که به دلیل عدم صدور مجوز و جدا شدن صمدپور از تلویزیون، ادامه ساخت آن متوقف و از پخش این مجموعه مستند ممانعت به عمل آمد.
بیشتر بخوانید: نقد و بررسی سریال داریوش| روایت ضدقهرمان ترسویی که می‌ایستد و می‌جنگد
صمدپور در نهایت به سراغ ساخت مستند در فضای مجازی رفت و مستندهای جنجالی در فضای مجازی تهیه و تولید کرد. مستندهایی که در نهایت برای او دردسرساز شد و بعد از حوادث سال ۱۴۰۱به دستگیری او هم منجر شد. دستگیری که در نهایت با آزادی او به پایان رسید. پریا آخرین کار شاهین صمدپور است. او در این اثر تلاش کرده در قالب فیلم کوتاه به بیان یکی از آسیب‌های اجتماعی یعنی کودک آزاری بپردازد و این معضل اجتماعی را به شکل موشکافانه‌ای مورد بررسی قرار دهد.
نگاهی به فیلم کوتاه پریا
شاهین صمدپور در پریا دست روی موضوع بسیار حساس کودک آزاری گذاشته است. اما مشکل فیلم این جا است که کارگردان خیلی سرسری با موضوع برخورد کرده و تلاش نکرده نگاهی عمیق و انسانی به این موضوع حساس داشته باشد. ما در ابتدای فیلم با دلیل درگیر شدن پارسا با این بیماری آشنا می‌شویم. حتی سکانس خوبی هم از نحوه برخورد پارسا با کودک متکدی وجود دارد که با ظرافت احساسات متناقض او را نشان می‌دهد. اما مشکل اصلی فیلم در پایان آن است که پریا با یک عذرخواهی ساده پارسا را می‌بخشد و اجازه می‌دهد او یک بار دیگر به زندگی خودش و مادرش وارد شود. این در حالی است که همه ما به خوبی می‌دانیم که فشار روانی در کودکی که توسط یک نفر آسیب دیده به قدری بالاست که بسیار بعید است تا سال‌ها این موضوع را فراموش کند. در حالی که در این فیلم کودک آسیب دیده نه تنها ماجرا را فراموش می‌کند که بعد از دیدن فرد آزارگر در کمال خونسردی مکالمه‌ای طولانی هم با او انجام می‌دهد و حتی کمک او را برای درمان مادرش قبول می‌کند. چنین نگاه سطحی و ساده‌ای به یک پدیده اجتماعی از کارگردان باسابقه‌ای که سال‌ها در حوزه ساخت مستندهای اجتماعی فعالیت کرده بسیار بعید بود. اما متاسفانه این اتفاق اُفتاده و صمدپور اسیر نگاه سانتی مانتالی شده که در مواجهه با چنین موضوعات پیچیده‌ای باید از آن‌ها پرهیز کرد.
